Dưới ánh trăng rằm, ta ngồi lại kể huyền sử Rồng Tiên…

“Nghe đâu ngày xửa ngày xưa

Hằn in vết tích nắng mưa bên thềm

Lời ru văng vẳng trong đêm

Nằm nghe chuyện cổ êm đềm giấc say…”

1. Ươm mầm

Bà tớ có một tập truyện dày lắm, tuy đã bám bụi nhưng bên trong vẫn nguyên vẹn những tinh túy của thơ văn đất Việt xưa. Lật mở những trang giấy ngả vàng của cuốn truyện nhỏ xinh, bà chậm rãi cất lên bản trường ca đầu tiên của dòng thời gian cổ đại.

“Thuở xa xưa, biển cả xuất hiện loài Ngư Tinh hung tàn, ngày ngày dâng nước lũ lên cuồn cuộn hòng phá hoại cuộc sống vốn yên bình của bộ tộc Lạc Việt. Một vị lạc thần vì cố gắng cứu người dân cũng bị Ngư Tinh quật cho gục ngã. Bất bình, một vị thần dũng mãnh khác đi tuần ngang qua vùng biển dữ quyết ra tay diệt trừ ác tinh để trả lại ấm no cho người dân. Thần giả vờ làm mồi nhử, dụ Ngư Tinh trỗi dậy giữa sóng yên biển lặng. Để rồi sau trận chiến thắng đó, người dân Lạc Việt liền nhận hai vị thần làm thủ lĩnh, quyết trung thành tuân theo sự lãnh đạo của hai người cho đến hơi thở cuối cùng. Cháu của bà có thấy quen không? Hai vị thần ấy chính là ngài Lạc Long Quân và nàng Âu Cơ, tổ tiên của dòng tộc Việt anh hùng đó.”

Truyền thuyết đã nằm lại trong quá khứ nhưng lời bà kể vẫn đọng lại trong trái tim tớ điều gì đó đặc biệt cho đến hiện tại. Về với cuộc sống bình yên của hàng nghìn năm sau, có lẽ Ngư Tinh chẳng còn gào thét, quấy động nhịp sống của mỗi con người để thần tiên phải hiện hình lần nữa. Nhưng khi rời xa tiếng ru à ơi của bà, tớ chợt nhận ra chốn phố thị ồn ã kia đâu đó vẫn tràn ngập “mưa to gió lớn” chao đảo cuộc sống tớ lúc nào không hay.

Nhưng rồi chìm nổi trong những guồng quay phức tạp mỗi ngày, tớ cũng dần cứng rắn hơn, mạnh mẽ hơn nhiều lắm. Cửa biển trưởng thành tràn ngập thử thách lớn nhỏ chẳng thể quật ngã chiến binh dũng cảm là tớ đây. Thế nên chẳng cần thứ phép thuật nào cao siêu, tớ cũng tự viết nên một truyện cổ tích nữa mà ở đó, tớ chính là anh hùng nhỏ canh giữ cho khoảng trời tâm hồn mình trong veo mãi.

2. Đơm hoa

“Hai vị thần Lạc Long Quân và Âu Cơ chẳng những đánh đuổi những mối hiểm nguy ngoài kia để bảo vệ nhân dân, họ còn dạy dân mình cách trồng trọt, chăn nuôi và cả cách ăn ở, sinh hoạt cho đúng đấy. Những bữa cơm chỉ có trái cây rừng hay lá cây trước đây giờ đã có thêm bát cơm nóng, miếng thịt thú tươi ngon để làm no bụng những tấm thân phải lao động hàng ngày. Những tấm lá giản dị làm manh áo qua ngày cũng được đổi thành những vạt áo, vạt khố mới bền hơn, còn mang đậm những họa tiết văn hóa xưa. Chẳng phải tất thảy những thứ đó đều là nguồn cội của vô vàn điều kì diệu ngày nay hay sao?”

Nhớ về bát cơm ngon canh ngọt hàng ngày hay những bộ quần áo phẳng phiu ấm áp, tớ nhận ra rằng biết bao hoa trái đủ đầy hiện tại đều được ươm mầm từ những giá trị văn hóa từ ngàn đời xưa. Những phong tục, tập quán ấy vẫn mãi được gìn giữ, nuôi dưỡng và thấm đẫm vào tâm hồn mọi người con đất Việt, trở thành nét văn hóa của riêng đồng bào chúng mình. 

Dẫu cho ngàn chông gai vẫn sẽ xuất hiện trên nẻo đường đến tương lai, những giá trị ấy vẫn sẽ mãi ở đó, lặng lẽ vun đắp thêm cho cuộc sống muôn màu. Có lẽ tớ cũng vậy, cũng yêu thêm biết mấy những điều giản dị đã nuôi dưỡng tớ tự bấy lâu nay.

3. Bung nở

Dù đã buồn ngủ díp cả mắt, tớ vẫn không thể rời tai mà chăm chú lắng nghe những câu chuyện chưa đi đến hồi kết. Trời không còn chập choạng tối nữa mà đặc quánh hẳn một sắc đen tuyền, chỉ còn ánh trăng rằm rực rỡ chiếu sáng màn đêm đen, soi tỏ từng trang cổ tích xưa được lật giở qua giọng bà trầm ấm.

“Rồi Lạc Long Quân cùng nàng Âu Cơ cũng kết duyên đôi lứa. Nàng Âu Cơ có mang, sinh ra một cái bọc trăm trứng khổng lồ. Muôn kẻ xấu lăm le chiếm bọc trứng ấy để sở hữu được sức mạnh của thần linh, nhưng vừa đúng lúc chiếc bọc bị nuốt chửng, một luồng ánh sáng lóe lên từ vỏ trứng rồi phát nổ, làm mọi kẻ thù tàn ác tan biến chẳng kịp trở tay. Bọc trứng nở ra 100 người con tuấn tú và khỏe mạnh. Lạc Long Quân đem 50 người con xuống biển, Âu Cơ đem 50 người con lên núi, chia nhau cai quản các phương, tiếp tục đem lại cuộc sống ấm no, hòa bình cho đất Việt. Người con cả đã gây dựng đất nước Đại Việt xưa chính là vị vua Hùng đời thứ nhất đấy cháu ạ.”

Nghe bà kể đến đâu, tớ lại bất ngờ tới đó như thể phép lạ từ bọc trứng năm nào vẫn thấm đượm trong từng con chữ. Những người con trong chiếc bọc trăm trứng ấy cứ thế tiếp bước cha mẹ, lớn lên khỏe mạnh rồi bắt đầu khám phá những vùng đất mới của riêng mình, trở thành cội nguồn của cả dân tộc Việt Nam. Chẳng biết đã qua bao thế hệ, hàng hàng lớp lớp cháu con từ bọc trứng diệu kỳ ấy cũng nối dài những vẻ đẹp sáng tươi nghìn đời trước, để rồi nhìn vào mảnh đất đáng yêu đã nuôi mình khôn lớn, tớ lại tự hào biết bao nhiêu.

Dòng máu lạc hồng ấm áp vẫn chảy trong dáng hình nhỏ bé lim dim của tớ. Hình như cũng nhờ dòng máu ấy nên càng lớn, tớ cũng càng có thêm cho mình những ước mơ, hoài bão cháy bỏng, rồi cứ thế đi tìm những điều mà tớ luôn khát khao. Dù cho nơi ấy có ở tít xa tận chân trời bao la, chỉ cần cứ mãi đi tiếp, tớ tin rằng chẳng mấy chốc mình sẽ tới được chốn đẹp đẽ ấy.

Trước khi chìm vào giấc mộng say, tớ cũng nhận ra trên dòng chảy cuồn cuộn của cuộc sống muôn màu, từng thế hệ con Rồng – cháu Tiên vẫn sẽ mãi được sinh ra và bước trên con đường tìm kiếm mục đích sống của chính bản thân mình.

*Lời bà kể dựa trên một dị bản của truyền thuyết “Con Rồng cháu Tiên”.